Het leven van Jan Hendrik Houdtzager 1680-1711

Dit is een aanvulling op mijn eerdere blogje van de familie Houdtzager. Heb dit verhaal in grote trekken "geleend" van de heer Harry Houdtzager.

Het was in Leiden aan het eind van de  17^e eeuw  (1680)  dat er bij Hendrik en Lijntje een zoon wordt geboren. Hij krijgt de oer Hollandse naam Jan Hendriksz Houtzagers. Van Hendrik en Lijntje is er geen zekerheid te vinden want er staan meerdere Hendrikken en Lijntjes,  maar dan alleen met voornaam in de boeken, en zoek dan maar eens de echte.

Jan groeit op in Leiden en vertrekt vanaf de Vliet in Leiden , waar hij het laatst woonde als jonge vrijgezel in 1701 naar Dordrecht. (uitgaande attestatie Pieterskerk 6 november 1701 voor Jan Hendriks Houtsager. J.M. naar Dordrecht.) Daar trouwt hij met Sophia Jansdr. en samen krijgen zij een zoontje, die zij Hendrik noemen. Hendrik overlijd al vroeg want er is verder niets van hem te vinden. Maar in deze tijd was kindersterfte alom aanwezig. Maar ook Sophia overlijd en  dan raakt Jan een beetje van de wijs en ligt geregeld in de clinch met de kerk en de regels  vanwege zijn levenswijze.

In de Notulen van de Nederlands Hervormde kerk gemeente Dordrecht zijn daar nog sporen van te vinden.

27/09/1707 : "jan houtsager gesuspendeert": hij zal bij de volgende vergadering ontboden worden, en hem zal gezegd worden, dat hij zich van het avondmaal zal moeten onthouden "tot dat hij de vergadering door betering van sijn leven .... contentement of genoegen sal ... gegeven.

13/10/1707: Het bovenvermelde is hem aangezegd, "hetwelck hij sigh heeft onderworpen".

29/03/1708: Hij heeft toch het avondmaal bijgewoond en wordt op de vingers getikt.

02/10/1708: Jan Houdsager heeft trouwbeloften, aan een jongedochter te Dordt gedaan, verbroken en is "wat schilik getrouwd tot Tiel, onder voorgeven van een soldaat te zijn".

In de collectie Gelderse huwelijken van het Centraal Bureau voor Genealogie bij het jaar 1708 een aantekening gevonden van het huwelijk van Johannes Houdsagers, JM, soldaat onder brigadier Vegelijn ... en Mijntje Beumers, JD van Thiel". Dat "soldaat" zou dus volgens de kerkeraad in Dordrecht gelogen zijn. Brigadier Vegelijn (Vegelin van Claerbergen) was wel een reeel bestaande officier, aanvoerder van het Staatse Leger. De mogelijkheid dat Jan gelogen heeft over zijn soldaat-zijn is wel waarschijnlijk, want ik neem aan dat de heren van de kerkeraad wel wisten welke beroepen werden uitgeoefend door hun gelovigen.

Voor straf geeft de Kerkeraad in Dordt hem geen attestatie (briefje waarmee hij zonder problemen lid kon worden van de kerk in zijn nieuwe woonplaats) tot 29/08/1709. Op die dag krijgt hij, "na voorgehoorde betuyging van .. op 't geen vooren van hem misdaan was", toch zijn attestatie, op voorwaarde van "betering des levens" en "exemplaire wandel". Ook in het gemeentearchief van Tiel (Streekarchief Drumt) is die attestatie te vinden.

Kennelijk neemt Jan Houtsager dit nu eens ter harte, want over verdere wandaden vernemen we niets. Op 17/05/1710 koopt hij voor 24 gulden het grootburgerschap van Tiel. In oktober 1710 wordt Jan lidmaat van de hervormde kerk in Tiel, met attestatie van Dordrecht (beide gegevens: gemeentelijk archief Tiel) In Dordrecht was zijn beroep waarschijnlijk schipper: Willem Houtzager maakt melding van een artikel van M.J. van Lennep in een jaarboek van de vereniging Gelre, waarin verteld wordt dat in 1709 Jan Houdtzagers, schipper van Dordrecht, zich vestigt in Tiel. Naar zijn motieven om van Leiden naar Dordrecht te gaan en vervolgens naar Tiel kunnen we slechts gissen. Misschien zat hij al die tijd al in de binnenscheepvaart, maakte hij al varend kennis met andere steden en vond hij beter werk of lucratievere handel. Mogelijk maakte hij op een van zijn tochten vanuit Dordrecht kennis met Mijntje Beumers en was dat voor hem een van de redenen om zich in Tiel te vestigen.

 

Hij trouwde met Mijntje Beumers, getrouwd 07-1708 in Tiel, (dochter van Andries Hendrik Beumer en Janneke Jans) gedoopt 09-08-1682 in Tiel, begraven 15-11-1759 in Tiel.

Zij wordt ook Willemijna Beumers genoemd. Zij krijgen samen in ieder geval 2 kinderen, waaronder een zoon die ze Hendrik noemen. Hendrik zal zijn vader nooit kennen, want die overlijdt in 1711 na een steekpartij in een herberg. Het grootste deel van zijn jeugd wordt hij zonder vader opgevoed, want Moeder Mijntje Beumers hertrouwt na bijna 15 jaaar “weduwdom” in 1726 met Jan Mom.  Ze is getuige bij de doop van een aantal van haar kleinkinderen.

Van Jan weten we dat hij is gestorven in 1711 en werd begraven in Tiel op 21 april 1711 nadat hij dodelijk gewond was door Gerrit Noot.  Op het eerste gezicht zou men kunnen denken dat dit bevestigt dat Jan soldaat was. Deze verwonding heeft echter niets te maken te hebben met oorlogshandelingen.

Peter Houdtzager schreef over dit voorval in 2006 een mooi stukje  wat ik op het internet vond, wat ik in mijn volgende blogje zal gebruiken . Niet aan mij om daar trots op te zijn, maar ik maak er wel dankbaar gebruik van. 

Mijn bron voor deze is de site van Harry Houdtzager.