Een Pieter Harte uit Bergen op Zoom

In mijn bestand staan heel veel mannen met de naam Pieter Harte. Een van deze mannen kon ik maar niet plaatsen. Pieter was dan wel een heel gewone naam in onze familie maar hij paste nergens tussen. Ook al omdat voor wat onze familie betreft er niemand uit Bergen op Zoom komt. Tot afgelopen zomer....ik was aan het surfen op het net en kwam op de site terecht van de Stichting Industrieel Erfgoed Bergen op Zoom. En vond daar een artikel over De Hemel, Herbestemming van een voormalige drukkerij tot kunst en proeflokaal.

www.bergenopstoom.nl/wordpress/wp-content/uploads/2011/11/De-Hemel_Harte-handout-100911.pdf

Tot mijn verbazing vond ik daar het verhaal van deze man in geuren en kleuren. Ben daarna natuurlijk ook direct alle gegevens die er bij hoorde gaan controleren en zo heb ik toch een kleine stamboom van hem, al kan ik hem na
al mijn harde werken nog steeds geen plaatsje geven in onze stamboom.

Pieter werd geboren in Bergen op Zoom, op 10 april 1806, en op 13 april gedoopt in dezelfde stad. Hij was de zoon van Nicolaas Harte(n) , (zoon van Nicolaas Harte en Johanna van der Riel) en Wilhelmina van Nispen. Pieter vind je in de archieven zowel als boekhandelaar en boekbinder. Pieter trouwt in Bergen op Zoom op 23 augustus 1832 met Cornelia Maria Pikaar , dochter van Cornelis Pikaar (schipper) en Wilhelmina Schot (Baker) ( deze ouders gevonden in trouwboek schepenbank Bergen op Zoom) en ze wonen rond 1935 in de Lievevrouwestraat 48 in het pand genaamd de Timmerman, Na een aantal jaren van huur besluit hij in 1844 de Timmerman aan te kopen van eigenaar en boekdrukker Johan Verkouteren. Het is aannemelijk dat Pieter toen al voor de drukkerij van Verkouteren werkte. Later koopt Pieter ook het naastgelegen pand nr. 46 genaamd het Vliegend Hert, dat wordt ingericht als boekhandel. Pieter en Cornelia kregen samen 2 zonen en 1 dochter, de oudste zoon Nicolaas mocht maar 25 jaar worden, de dochter Wilhelmina Huiberdina wordt 75 jaar oud, hun 2e zoon Albertus Cornelis wordt ook boekhandelaar en trouwt in Bergen op Zoom op 7 november 1870 met Maria Clasina Augustijn, en zij krijgen 5 kinderen. Pieter werkt samen met zijn zoon Albertus in hun de drukkerij P. Harte.

Een stukje overgenomen uit het artikel van SIEB.

Drukkerij P. Harte is een voortzetting van de bekende stadsdrukkerij van de familie Verkouteren.
In 1897 stopt familie Verkouteren met de drukkerij. Op 1 april van dat jaar wordt door de erven J.A. Verkouteren‐Van Exel op een openbare veiling de inventaris van hun boekdrukkerij en het recht tot het uitgeven van het Nieuws‐ en Advertentieblad van Bergen op Zoom verkocht.viii Kopers zijn, naar later blijkt, de toekomstige vennoten van de N.V. Bergen op Zoomsche Boek‐, Courant‐ en Handelsdrukkerij. Deze vennootschap wordt op 1 augustus 1897 opgericht door zes aandeelhouders, waaronder boekhandelaar Albert C. Harte.ix Twee jaar later koopt de vennootschap een huis, pakhuis en erf aan de Lievevrouwestraat 28, genaamd het Groene Schild. Mogelijk is vanaf deze datum de drukkerij hier gevestigd geweest. Bij de oprichting van de vennootschap in 1897 verandert de titel van de krant naar de Bergen op Zoomsche Courant. Dit blad fungeert van begin 1917 tot eind 1941 tevens als kerkblad van de Nederlands Hervormde Kerk in Bergen op Zoom.
Op 12 november 1903 besluiten de aandeelhouders van de N.V. Bergen op Zoomsche Boek‐, Courant‐ en Handelsdrukkerij de zaak over te dragen aan Albert C. Harte die onder de naam firma P. Harte voor eigen rekening de drukkerij voortzet. Hij is de zoon van Pieter Harte (1806‐1884) die rond 1830/35 in de Lievevrouwestraat 48 in het pand genaamd de Timmerman woont.xi In die tijd staat Pieter wisselend als winkelier en boekbinder vermeldt. Na een aantal jaren van huur besluit hij in 1844 de Timmerman aan te kopen van eigenaar en boekdrukker Johan C. Verkouteren. Het is aannemelijk dat Pieter Harte toen al voor de drukkerij van Verkouteren werkte. Later koopt Harte ook het naastgelegen pand, nummer 46, genaamd het Vliegend Hert, dat wordt ingericht als boekhandel. Albert C. Harte heeft niet lang van zijn status als directeur/eigenaar kunnen genieten. Tijdens een treinreis op 28 juni 1905 wordt Harte onwel en overlijdt bij aankomst op het station van Breda. De boekhandel, drukkerij en boekbinderij wordt door zijn weduwe, M.C. Harte‐Augustijn, voortgezet. Op 1 januari 1910 draagt zij de zaak over aan schoonzoon Dirk van Dobbenburgh, die ook de uitgave van de krant overneemt. De laatste die de zaak voortzet is zoon Albertus C.J. van Dobbenburgh.